Les 3: Handelen in obligaties

Beleggen in obligaties bied veel zekerheid en obligaties zijn dus ook deel van bijna iedere beleggingsportefeuille. In onze cursus krijgt u uitleg over de verschillend obligaties, over een obligatie kopen en verkopen, de coupon en de looptijd!

Wat zijn obligaties

Een obligatie is een schuldbewijs, uitgegeven door een onderneming of een overheid. Voor iedere obligatie die een belegger in bezit heeft wordt jaarlijks een rentevergoeding (coupon) uitgekeerd. De waarde die op de obligatie staat gedrukt heet de nominale waarde.Bij terugbetaling van de obligatie aan het einde van de looptijd, krijgt de obligatiehouder de gehele nominale waarde uitgekeerd. Obligaties vertegenwoordigen het vreemd vermogen van een onderneming of staat, door een obligatie te kopen leent de belegger in feite dus geld uit.

Looptijd

Elke obligatie heeft net als een andere lening een bepaalde looptijd. Als de looptijd van de obligatie verstreken is, is de onderneming verplicht om de nominale waarde terug te betalen aan de obligatiehouder. In tegenstelling tot aandeelhouders is een obligatiehouder echter geen mede-eigenaar van een onderneming.

Kenmerken

Een obligatie heeft een aantal kenmerken:

  • De nominale waarde
  • De naam van de uitgevende instantie
  • Het jaar van uitgifte
  • Het rentepercentage (couponrente)
  • De coupon vervaldatum (datum waarop de rente wordt uitgekeerd)
  • De jaren van aflossing

Aflossingsmethoden

Op een van te voren afgesproken moment wordt een obligatie afgelost doordat de lenende instelling de nominale waarde van de lening terug betaald. Deze aflossing van de obligatielening kan op drie manieren:

  • Aflossing ineens

    Dit heet een bullet-lening en hierbij wordt aan het einde van de looptijd de gehele lening in één keer afgelost.

  • Geleidelijke aflossing

    Bij deze vorm wordt gedurende de looptijd óf na het verstrijken van een van tevoren aangegeven aantal jaren elk resterend jaar een gedeelte van de uitgezette lening afgelost.

  • Geen aflossing

    Dit zijn de eeuwigdurende of perpetuele leningen, de obligatiehouder kan alleen zijn geld terug krijgen door zijn obligaties te verkopen.

Soorten obligaties

Er zijn veel verschillende soorten obligaties, maar de bekendste en meest verhandelde obligaties zijn Staatsobligaties. Het risico van een obligatie schuilt in het feit dat de instelling, waaraan je geld hebt uitgeleend, failliet kan gaan. Behalve de gewone obligatie zijn er veel andere soorten obligaties, elk met hun eigen kenmerken. De meest voorkomende zijn:

    • Achtergestelde obligatie

Een achtergestelde obligatie komt bij een faillissement van een onderneming pas na de rest van de schulden van de onderneming aan de beurt om afbetaald te worden. De belegger in achtergestelde obligaties loopt dus een groter risico om zijn geld kwijt te raken dan bij normale obligaties, hier staat een hogere rente tegenover.

    • Zero-couponbond

Een zero-couponbond vergoedt geen rente gedurende de looptijd, hier staat tegenover dat de uitgiftekoers beneden de 100% ligt. De obligatie is dus verkrijgbaar voor een prijs die lager is dan de nominale waarde en de rentevergoeding volgt dus bij de aflossing.

    • Converteerbare obligatie

Deze obligaties kunnen gedurende een van te voren vastgestelde periode, conversieperiode, door de houder in aandelen van de onderneming worden omgewisseld. De koers waartegen de aandelen kunnen worden omgewisseld heet de conversiekoers.

    • Reverse converteerbare obligatie

De keuze om een obligatie af te lossen, tegen een van te voren afgesproken aantal aandelen of tegen het nominale bedrag van de lening in cash, ligt hier bij de onderneming.

Rating

Instellingen en hun vreemd vermogen worden door ratingbureaus ingedeeld in risico categorieën. Op basis van deze rating en de rentestand op het moment van uitgifte van een obligatie wordt de couponrente bepaald. Risicovollere ondernemingen hebben meestal een veel hogere couponrente op hun uitgegeven obligaties. Dat komt omdat de geldgever (de bezitter van de obligatie) een risico-opslag wil ontvangen voor het risico dat hij of zij loopt voor een eventueel faillissement.

Hoe werkt een obligatie op de beurs?

Allereerst heeft een obligatie een bepaalde beurskoers. Deze beurskoers wijkt meestal af van de nominale waarde en wordt in procenten genoteerd. De nominale waarde is overigens altijd 100%. U koopt of verkoopt de obligatie tegen de beurskoers (in procenten genoteerd). Dat betekent dat het meestal zo is dat u aan het einde van de looptijd van de obligatie een ander bedrag ontvangt dan dat u betaald heeft voor de obligatie, tenzij u de obligatie koopt tegen 100%!

Obligatie kopen

Als u een obligatie koopt is het van belang om te kijken wanneer de couponrente uitgekeerd wordt. Hetzelfde geldt voor als u verkoopt. We gaan er gemakshalve vanuit dat de couponrente 1 keer per jaar wordt uitgekeerd. Als u een obligatie koopt betaalt u de beurskoers plus de opgelopen couponrente vanaf de laatste couponuitkering.

Obligatie verkopen

Als u uw obligaties verkoopt ontvangt u de beurskoers plus de opgelopen couponrente. Let er overigens op dat als u handelt in obligaties, u ook transactiekosten betaalt.

Waarde obligatie

Er is de volgende formule om de waarde van een obligatie te berekenen:

  • Waarde obligatie = beurskoers + opgelopen rente

Waarom beleggen in obligaties?

Beleggen in obligaties vormt een alternatief voor veel andere beleggingsvormen. Het aantrekkelijke van een obligatie is allereerst natuurlijk dat de uitgevende instantie verplicht is de obligatie aan het einde van de looptijd tegen de nominale waarde af te lossen. Dat betekent voor de bezitter van de obligatie dat hij of zij aan het einde van de looptijd 100% ontvangt, mits de onderneming niet failliet gaat. Er is bij een obligatie van een gezonde instelling dus sprake van zekere terugbetalingsgarantie.

Voordelen

  • Relatief veilige beleggingsvorm door de vaste rentevergoeding en de vaste looptijd.
  • Hogere rentevergoeding dan op een spaarrekening.

Nadelen

  • De onderneming waaraan u geld heeft uitgeleend kan failliet kan. U krijgt uw geld dan niet terug.
  • Vaak zijn obligaties alleen verkrijgbaar in grote eenheden, bijvoorbeeld vanaf 1000 euro.
  • Gedurende de looptijd heeft u geen beschikking over uw geld, tenzij u de obligatie verkoopt.
  • Lager rendement dan bij andere beleggingsvormen.

De informatie op deze pagina is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Smartinvest en haar redactie accepteren geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden.

<< Ga terug naar les 2 “Beleggen in aandelen”

Ga verder met les 4 “Beleggen in vastgoed” >>